فردای اقتصاد: نانسی پلوسی، رئیس‌مجلس نمایندگان آمریکا، دیروز وارد تایوان شد و تنش میان ایالات‌متحده و چین را وارد فاز جدیدی کرد.
به گزارش منابع خبری، پلوسی با یک پرواز نظامی آمریکا از مالزی به تایوان سفر کرد. سفر به تایوان در برنامه رسمی سفر او اعلام نشده بود، اما اخبار غیررسمی این سفر باعث افزایش شدید تنش میان چین و آمریکا شد. شماری مقام‌های تایوان در فرودگاه به استقبال رئیس‌مجلس نمایندگان آمریکا رفتند.
پیش از فرود آمدن این پرواز، جنگنده‌های چین از تنگه تایوان -میان خاک اصلی چین و جزیره تایوان- عبور کردند. نانسی پلوسی بلندپایه‌ترین مقام آمریکایی است که در ۲۵ سال گذشته به تایوان سفر کرده است.
واکنش چین
چین که به نظر می‌رسد دیگر تمایلی ندارد تنها به صدور بیانیه علیه آمریکا در تایوان بسنده کند، اینبار با لحنی تند نسبت به این سفر هشدار داد و استان فوجیان چین در نزدیکی جزیره تایوان را به حالت آماده باش درآورده است. تسلیحات نظامی دریایی و موشکی بسیار زیادی به این استان منتقل و تمام پروازهای این استان از امروز صبح لغو شده است. از سویی شهردار فوجیان از شهروندان درخواست اهدای خون کرده و همزمان جت‌های جنگی چین در حال انجام مانور در آسمان این استان هستند.
کاخ سفید: ترسی از تهدیدات چین نداریم
با این وجود جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید در واکنش به مواضع چین در قبال سفر نانسی پلوسی به تایوان اعلام کرد: این سفر به معنای نقض حاکمیت چین نیست و هیچ‌گونه تعارضی با سیاست چین واحد ندارد. او همچنین تأکید کرد که تهدیدات این کشور موجب ترس و نگرانی واشنگتن نمی‌شود.
گاردین در این زمینه نوشته: «آمریکا نیاز دارد تا حمایت خود از تایوان ثابت کند، زیرا پکن به کرات واشنگتن را به مثابه یک ببر کاغذی ترسیم می‌کند که هیچگاه به کمک تایوان نخواهد آمد،. از سوی دیگر، ایالات متحده آمریکا نیاز دارد تا چین را مطمئن سازد که همچنان به سیاستِ "چین واحد" که رسما آن را پذیرفته، پایبند است».
با این تحولات پی در پی، بیم آن می‌رود که اختلافات آمریکا و چین، کار را به جای باریک کشانده و شاهد وقوع درگیری در این منطقه باشیم.
با این وجود احتمال درگیری مستقیم نظامی واشنگتن و پکن ازسوی برخی کارشناسان رد می‌شود. آنها می‌گویند پکن اینبار به انتشار بیانیه و واکنش‌های تند بسنده نمی‌کند، اما با حمله به تایوان، پاسخ آمریکا را خواهد داد.
رخ نمایی آمریکا در برابر چین
سید محمدحسین ملائک، سفیر اسبق ایران در چین در گفت‌وگو با «فردای اقتصاد» در این زمینه می‌گوید: «شرایط جدید فاکتورهایی دارد که باید به آن توجه کرد. بعد از بحران اوکراین، روابط تمام کشورهای بزرگ، با هم و همچنین با دنیا، از یک تعریف جدیدی برخوردار شده است. روسیه در اوکراین موفقیت‌آمیز عمل نکرده و به همین دلیل، متحدین روسیه از جمله چین نیز در مدار پایین‌تری نسبت به قبل از فوریه ۲۰۲۲ قرار گرفته‌اند. آمریکایی‌ها پس از آنکه اخطار شدید در زمینه بحران اوکراین، به چین دادند که به هیچ‌وجه از روسیه حمایت نکند، حالا با سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان که به دلیل شیوع کرونا به عقب افتاده بود، به دنبال آن هستند که در برابر پکن، رخ‌نمایی کنند. چین هم می‌داند که نتیجه این سفر، تحقیر چین در نظام بین‌الملل است و به همین دلیل نسبت به آن واکنشی شدید دارد و همین اکنون نیز مانور نظامی پکن در تنگه تایوان در حال انجام است.»
ورود به فاز نظامی؟
این کارشناس روابط بین‌الملل احتمال درگیری مستقیم نظامی میان آمریکا و چین را رد می‌کند و ادامه می‌دهد: «نکته آن است که اگر درگیری چین و آمریکا وارد فاز نظامی شود، فکر می‌کنم این درگیری بین این دو کشور نباشد و تنها محدود به درگیری بین چین و تایوان شود و پکن ریسک دردسر درگیری مستقیم نظامی با آمریکا را به جان نمی‌خرد.»
به گفته او: «در هر حال باید در نظر داشت که حفظ پرستیژ و اعمال نظر سیاسی، اکنون از اولویت جدی برخوردار است و حتما آمریکایی‌ها علاقه‌مندند که هنجارسازی گذشته در این منطقه از دستشان خارج نشود. با این همه اگر این سفر انجام نشود، به معنای افول آمریکاست و این کشور در شرایطی نیست که بتواند بحرانی دیگر را هضم کند.»
تقویت نگاه مهار چین در آمریکا
رحمن قهرمانپور، متخصص روابط بین‌الملل نیز در ادامه می‌گوید: «سیاست آمریکا در برابر تایوان از زمان برقراری روابط رسمی با چین، در اواخر دهه ۱۹۷۰ مبتنی بر «ابهام استراتژیک» بوده است. آمریکا در همان حال که سیاست چین واحد و تعلق تایوان به چین را پذیرفته، اما همواره تلاش کرده‌است تا روابط دوجانبه خود با تایوان را گسترش دهد. کمااینکه در سال‌های اخیر، محدودیت‌هایی که بر سر روابط آمریکا با تایوان وجود داشت را برطرف کرده و این محدودیت‌ها در سال ۲۰۲۱ تا حد زیادی برداشته شد.»
قهرمانپور با بیان اینکه طیف موافق مهار چین در آمریکا روز به روز قوی‌تر می‌شود، می‌افزاید: «همزمان با قدرتمندتر شدن چین، یک جریان فکری در آمریکا تأکید دارد که واشنگتن برای مهار چین باید سیاست ابهام استراتژیک را کنار بگذارد. با حمله روسیه به اوکراین و ترس از حمله چین به تایوان، این طیف فکری در بین سیاستمداران قوی‌تر شده است. انجام سفر نانسی پلوسی به تایوان به معنای قدرتمندتر شدن این جریان فکری و سیاسی در داخل آمریکاست. این طیف فکری معتقدند که آمریکا باید اعلام کند که درصورت حمله چین به تایوان، آمریکا از تایوان حمایت نظامی خواهد کرد. در همین راستا نیز بایدن در سفر به آسیا در یک مصاحبه مطبوعاتی در ژاپن، به‌صورت ضمنی اعلام کرد که آمریکا آماده حمایت نظامی از تایوان است که نشان می‌دهد تقابل این دو کشور روز به روز جدی‌تر می‌شود.»
تبادل نظر